EC

Rodrigo'nun Gitar Konçertosu ve Hikayesi

" Şimdi İspanyaya gitmek için bir neden daha var, ününü sonuna kadar hak eden harika bir eserin bestecisini ziyaret etmezsem gidip o sarayın bahçesinde yarı ipek-şifon elbisemle gezmezsem hem sanat sever kişiliğime hem de duygularıma haksızlık etmiş olurum "J 

Önce dinleyerek başlayın ki aynı duyguları hissedelim…

http://www.youtube.com/watch?v=erwLhFO2f88&feature=related

 Rodrigo'nun Gitar Konçertosu o kadar çok bilinen, filmlerde, reklamlarda kullanılan bir eserdir ki artık fenalık getirmeye başlamıştı, şu saatlerde oturmuş Microsoft MS Project çalışırken bir yandan da Joy FM dinliyordum bir baktım “Aranjuez  Gitar Konçertosu“  çalmaya başladı. Çok farklı dinledim bu sefer;  inceden bir hüzün, sükûnet, ağır ve hatta mağrur bir hava, sessiz bir acıyı içinde hapsetmiş son bir veda bakışı... Tüm bu hisler, bunca hüzün nasıl bu kadar somut olabilir? diye sorgulattı bana.

Gitar ezgileri, sahile vuran sakin dalgaları anımsatır insana. Gözlerinizi kaparsınız, Türkiye’nin bir numara gündemi olan kürtajı düşünmekten alıkoyarsınız kendinizi, gecenin kör karanlığında bir fenerle deniz kıyısında yürürken çıplak ayaklarınıza değen serin suları hayal edersiniz.

ama illa ölümü çağrıştıracaksa da, bu romantik bir ölüm bence. Şayet ölürken fonda bir müzik çalacak olsa bundan daha uygunu olamazdı

Konçertonun hikâyesini bu yazıya konu yapmaya karar verdim.

Rodrigo gözleri görmeyen çok içli ve harika bir evliliği olan İspanyol müzisyendir. Eşi Victoria hamile kaldığını Rodrigo’ ya büyük bir müjde olarak verir. Daha sonra İspanyada hemen Madrid’e çok yakın olan Aranjuez kasabasına tatil amaçlı yerleşirler ve burada bebeklerinin dünyaya gelmesini beklemeye başlarken heyecanlı olan Rodrigo beste yapmaya başlar. Besteyi yaparken Aranjuez'de  bulunan Kraliyet Sarayı'nın bahçesinden esinlenir daha sonra bestelediği eserin ikinci bölümünü bebeğin acı bir şekilde ölümünden hemen sonra yazdığı söylenir. Bebeği kaybetmenin acısı ve güzel balayı günlerinin hüzünle hatırlanmasını ifade ettiğini söylüyor eşi Victoria otobiyografisinde. İspanyol besteci Rodrigo, kendisi ömrü boyunca hiç gitar çalmamış. Yaptığı besteleri eşi notaya dökmüş.

        Aranjuez adlı konçertosu İspanya iç savaşı üzerine yazılmış bir beste olduğu da söylenir. Faşist diktatör Franco’nun halkın üzerinde acımasızca estirdiği terörün yarattığı iç savaş ortamında yaşayan Rodrigo, bu bestesiyle savaşın yarattığı yıkımı, acıyı ve faşizme karşı direnen devrimci milislerin coşkusunu anlattığı savunulur belli bir kesime göre. Hatta şehir efsanesi midir bilmem ama Deniz Gezmişin idam edilmeden önce bu konçertoyu dinlemek istediğini duymuştum bir de yanında demli bir çay ve sigara. Ayni kaynak Deniz Gezmişin bu arzusuna nail olamadan idam edildiğini de eklemiştir. İnsan, o en son anında istediğini bile yapamıyor. Yaptırılmıyor. Çok önceden karar verdiği için bunun hayal kırıklığını hissetmiş midir acaba?

          Hatırla Sevgili de ki sahne de Deniz idama götürülürken arkadaşları koğuşlardan bu konçertonun melodisini ıslıkla çalmışlardı, etkileyici bir sahneydi sonunda Deniz Gezmiş “eyvallah” demeseydi. Bence son kelimeler çok mesaj verici olmuyor... susmalı, susmalı.. Neyse konumuza dönecek olursak. Bu parçayı çok seviyorum ama gözünü sevdiğim Türk filmleri sayesinde güzelim konçerto kafamıza düğün şarkısı olarak kazınmış ne yazık ki… paralar takılır… Gelinle damat ilk dansı yapmak üzere düğün salonunun ortasına doğru gelirler ve maestroooo!  J

Bu konçerto tüm dünyada öylesine sevilen ve İspanyol müziğini temsil eden bir hal almış ki 1991'de bestecinin 90. doğum günü tüm dünyada eserlerinin seslendirildiği konserlerle kutlanırken, İspanyol Kralı Juan Karlos, besteciye "Aranjuez Bahçeleri Markisi" unvanı ile soyluluk bağışlamış! Sırasıyla 1997'de ve 1999'da hayatlarını kaybeden Victoria ve Joaquin çiftinin mezarları da Aranjuez kentinde.  Şimdi İspanyaya gitmek için bir neden daha var, ününü sonuna kadar hak eden harika bir eserin bestecisini ziyaret etmezsem gidip o sarayın baheçesinde yarı ipek-şifon elbisemle gezmezsem hem sanat sever kişiliğime hem de duygularıma haksızlık etmiş olurum J

Ayrıca ayıldığım bayıldığım sevdiğim Feyruz da iç dönemindeki savaşların huzursuzluğuna karşı Beyrut için bu eseri yorumlamıştır çok ta iyi yapmıştır.

http://www.youtube.com/watch?v=dIMkIkHae9w

Joaquín Rodrigo kimdir? (1901 – 1999 / İspanya)

        Tam adı “Joaquin Rodrigo Vidre” olan İspanyol besteci,1901 yılının 22 eylül' ünde Valencia da dünyaya gelmiştir. Rodrigo, 3 yaşında iken difteri salgınında gözlerini kaybetmiş bir piyanist. Gitar çalmayı bilmediği halde gitar için bu güzel konçertoyu yaratmış, tüm eserlerini Braille alfabesi ile yazmış.

Braille alfabesi: Görme özürlüler için geliştirilmiş bir okuma ve yazma sistemidir. kendisi de göremeyen bir Fransız olan Louis Braille tarafından 1829'da ortaya çıkartılmıştır.

 Sekiz yaşında solfej, piyano ve keman eğitimine başlar. On altı yaşında armoni ve kompozisyon dersleri alır.. Beklenilenin aksine, gitar repertuarları için evrensel bir müzik aleti olarak saygınlık kazanmış, İspanyol gitarlarını hiçbir zaman çok iyi çalamamış.

       1933 yılında bir Yahudi asıllı bir Türk piyanist olan Victoria Kamhi ile evlenmiştir. Victoria 1997' deki vefatına dek Rodrigo' nun ayrılmaz yoldaşı ve beste çalışmalarında her yönden en önemli yardımcısı olmuştur.  Rodrigo, 1940' ta Barselona' da gitar ve orkestra için yazılmış olan 'The Concierto de Aranjuez'' in dünya prömiyerini gerçekleşmiştir. Bu onun müzikal şahsiyetinin kusursuz bir örneği olmuş ve dünya çapında ünlenmesini sağlamıştır. Bu noktadan sonra Rodrigo yaratıcı ve akademik sayısız sanatsal aktiviteyle meşgul olmuştur. Bazı önemli pozisyonları: The History of Music at The Complutense University of Madrid de profesörlük, İspanyol radyosu müzik yayınları başkanlığı, birçok gazete için müzik eleştirmenliği ve İspanyol ulusal organizasyonu sanat bölümü başkanlığı
aynı zamanda konferansçı ve piyanist olarak, tüm İspanya' da, İspanya dışındaki Avrupa' da kalan yerlerde, Latin Amerika' da, Amerika' da, İsrail' de ve Japonya' da turlara davet edilmiştir. Sık sık tüm dünyada kendisinin müziğine adanmış yarışmalara ve festivallere eşi Victoria'nın refakatinde katılmıştır. Rodrigo, 6 Temmuz 1999' da Madrid' deki evinde vefat etmiştir.